W leczeniu zwierząt, szczególnie tych o dużej wartości, takich jak konie, wszelkie błędy medyczne mogą prowadzić do poważnych, negatywnych konsekwencji. Błędna diagnoza lub niewłaściwe leczenie może pogorszyć stan zdrowia zwierzęcia, a w skrajnych przypadkach doprowadzić do jego zgonu. Rodzi to pytanie: czy weterynarza, który popełnił błąd medyczny można pociągnąć do odpowiedzialności cywilnoprawnej? W niniejszym artykule przyjrzymy się temu zagadnieniu, analizując przepisy prawa cywilnego oraz sytuacje, w których możliwe jest dochodzenie roszczeń od lekarza weterynarii.
Stan prawny na dzień: 21.11.2024 r.
Działalność lekarza weterynarii – zagadnienia wstępne
Lekarze weterynarii funkcjonują w ramach samorządu zawodowego. Ich działalność regulowana jest przepisami ustawy z dnia 21.12.1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych (dalej jako: u.z.l.w.). Ustawodawca definiując, na czym polega wykonywanie tego zawodu wskazuje, że:
polega na ochronie zdrowia zwierząt oraz weterynaryjnej ochronie zdrowia publicznego i środowiska, a w szczególności:
zob. art. 1 u.z.l.w.
- badaniu stanu zdrowia zwierząt;
- rozpoznawaniu, zapobieganiu i zwalczaniu chorób zwierząt;
- leczeniu zwierząt oraz wykonywaniu zabiegów chirurgicznych;
- wydawaniu opinii i orzeczeń lekarsko-weterynaryjnych;
- badaniu zwierząt rzeźnych, mięsa i innych produktów pochodzenia zwierzęcego;
- sprawowaniu czynności związanych z nadzorem weterynaryjnym nad obrotem zwierzętami oraz warunkami sanitarno-weterynaryjnymi miejsc gromadzenia zwierząt i przetwarzania produktów pochodzenia zwierzęcego;
- badaniu i ocenie weterynaryjnej jakości pasz i pasz leczniczych oraz warunków ich wytwarzania i dystrybucji;
- stosowaniu produktów leczniczych weterynaryjnych wydawanych z przepisu lekarza weterynarii;
- wydawaniu recept na produkty lecznicze, z wyłączeniem produktów leczniczych weterynaryjnych, które będą stosowane u zwierząt.
Lekarz weterynarii jest obowiązany wykonywać zawód ze szczególną starannością. Powinien opierać swoje działania na zasadach etyki i deontologii weterynaryjnej. Członkowie samorządu lekarsko-weterynaryjnego podlegają odpowiedzialności zawodowej za działania sprzeczne z tymi zasadami.
Odpowiedzialność cywilnoprawna lekarza weterynarii – podstawy prawne
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23.04.1964 r. – Kodeks Cywilny (dalej jako: „k.c.”;) lekarz weterynarii, podobnie jak każdy inny ponosi odpowiedzialność za swoje działania. Odpowiedzialność ta może być kontraktowa lub deliktowa (tj. z czynu niedozwolonego).
W kontekście leczenia zwierząt ważne jest rozróżnienie między odpowiedzialnością kontraktową a deliktową. Odpowiedzialność kontraktowa wynika z umowy między właścicielem zwierzęcia a weterynarzem. Jeżeli zaś chodzi odpowiedzialność deliktową. Dotyczy ona sytuacji, gdy szkoda powstaje na skutek działania lub zaniechania nieobjętego umową.
Odpowiedzialność kontraktowa wynika z niewłaściwego wykonania lub niewykonania umowy. W przypadku weterynarza oznacza to, że usługa świadczona nie spełniła wymaganych standardów staranności i wiedzy medycznej wynikających z umowy z właścicielem zwierzęcia.
Odpowiedzialność deliktowa dotyczy szkód wyrządzonych przez czyn niedozwolony. Jeśli weterynarz popełnił błąd wynikający z braku staranności lub działania sprzecznego z zasadami sztuki medycznej, a szkoda była do uniknięcia, można mówić o odpowiedzialności deliktowej.
Błędy medyczne przy leczeniu koni mogą obejmować np.
- błędną diagnozę,
- niewłaściwe stosowanie leków,
- zaniedbania podczas zabiegów chirurgicznych lub
- nieodpowiednie zalecenia dotyczące rekonwalescencji.
Takie oraz inne działania mogą prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia konia, niepełnosprawności lub nawet jego zgonu.
Jak dochodzić roszczeń?
Podstawą dochodzenia roszczeń jest udowodnienie, że weterynarz popełnił błąd, a szkoda jest wynikiem tego błędu. Niezbędnym jest zgromadzenie dokumentacji medycznej w sprawie. Pomocne mogą być również niezależne ekspertyzy biegłych, które potwierdzą, że postępowanie lekarza było niewłaściwe lub niezgodne ze standardami.
W procesie cywilnym powód (właściciel konia) musi wykazać istnienie trzech elementów: szkody, działania sprzecznego z zasadami staranności oraz związku przyczynowego.
Skutki prawne dla lekarza weterynarii
Lekarz weterynarii uznany za winnego popełnienia błędu może zostać zobowiązany do zapłaty odszkodowania. Może także zostać zobowiązany do pokrycia kosztów leczenia. Dodatkowo musi pokryć straty poniesione przez właściciela konia. Ponadto, niezależnie od powyższego, w przypadku rażących naruszeń, mogą zostać nałożone na lekarza weterynarii sankcje dyscyplinarne. Tym jednak zajmuje się sąd lekarsko-weterynaryjny.
Wielu lekarzy weterynarii posiada ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej. Dzięki temu majątek osobisty, prywatny lekarza weterynarii, pomimo zasądzonego odszkodowania, zostanie nienadszarpnięty.
Skontaktuj się ze mną
Jeżeli masz pytania dotyczące treści publikowanych na Blogu, skontaktuj się ze mną. Jeśli poszukujesz informacji na tematy, które dotychczas nie zostały poruszone, a uważasz, że warto je szerzej opisać, również zapraszam do kontaktu. W przypadku potrzeby wsparcia prawnego w Twojej indywidualnej sprawie, wypełnij formularz zgłoszeniowy.
Autor: Witold Łukasik – prawnik
Przeczytaj również: